نوع: پژوهش

نقش موسسه حفاظت از محیط زیست قشم: همکار پروژه

پیشنهاد دهنده و مجری: بنیاد تحقیقات دریایی کشور مالزی (Marine Research Foundation)

حامیان و همکاران دیگر:             

زمان: 1395 - ادامه دارد

شرح پروژه: برخی از جانوران جنسیت وابسته به دما دارند، بدین معنی که جنسیت هر زاده به دمایی که مراحل جنینی خود را در آن سپری نموده وابسته است. تمام هفت گونه لاک پشت دریایی نیز در زمره گونه های با جنسیت وابسته به دَما قرار دارند. برای این خزندگان دریایی یک دمای تعیین کننده (Pivotal temperature)  وجود دارد که برای هر گونه و حتی برای جمعیت های مختلف هر گونه متفاوت است. این دمای تعیین کننده یک نسبت جنسی یک به یک را در زاده ها به وجود می آورد، بدین معنی که حدود 50% از نوزادان در این دما نر و 50% تبدیل به نوزادان ماده می شوند. همانگونه که انتظار می رود، دماهای بالاتر یا پایین تر از دمای تعیین کننده باعث برهم خوردن نسبت های جنسی می شوند، به طوری که در دماهای بالاتر بیشتر نوزادان ماده و در دماهای پایین تر بیشتر نوزادان نر تولید می شوند. از این رو گرمایش جهانی عصر حاضر، که در نتیجه فعالیت های انسانی به وجود آمده است، یک خطر جدی برای جمعیت های لاک پشت های دریایی در سراسر جهان محسوب می گردد. زیرا با گرم شدن سواحل تخمگذاری، نسبت های جنسی در زاده ها به سمت تولید ماده های بیشتر منحرف شده که این امر با برهم زدن ساز و کارهای تولید مثلی در جمعیت ها باعث انقراض آنها می گردد. متاسفانه این پدیده هم اکنون در برخی نقاط جهان قابل مشاهده است، به طوری که اخیرا پژوهشی نشان داده بیش از 90% یکی از بزرگترین جمعیت های  لاک پشت سبز در جهان در آب های استرالیا را ماده ها تشکیل می دهند ^(منبع). این یافته اخیر زنگ خطر را برای متخصصین حفاظت از لاک پشت های دریایی در سرتاسر جهان به صدا در آورده است. 

لاک پشت های سبزی که به طور اتفاقی در حوضچه های تله های صیادی به دام می افتادند قبل از آنکه توسط صیادان رهاسازی شوند توسط اعضای تیم پروژه جمع آوری می شدند تا جنسیت آنها مورد بررسی قرار گیرد.

اما به نظر می رسد در این میان استثناعاتی نیز وجود دارند. به عنوان مثال همانگونه که می دانیم، خلیج فارس یکی از گرمترین دریاهای جهان است (دمای سطحی بخش های میانی آن می تواند تا 34 درجه سلسیوس نیز برسد). این دریای بسیار گرم همین 5 الی 6 هزار سال پیش به عمق کنونی خود رسیده و لذا این زیستگاه در حال حاضر از منظر زمین شناسی بسیار جوان تلقی می گردد. اگرچه دماهای بسیار بالای منطقه خلیج فارس همانند یک سَد طبیعی بر سر راه تولیدمثل لاک پشت های دریایی به نظر می رسند، اما هرساله شاهد آن هستیم که تعداد بیشماری از لاک پشت های پوزه عقابی و سبز در سواحل پیرامون این پهنه آبی تخم گذاری می کنند. سوال اینجاست که آیا لاک پشت های دریایی توانسته اند تنها طی همین چند هزار سال اخیر خود را در برابر گرمای به شدت بالای خلیج فارس سازگار نمایند؟ و اگر بله، آیا خواهند توانست روند کنونی گرم شدن کره زمین که در نتیجه فعالیت های انسانی به وجود آمده را نیز از سر بگذرانند؟

در عمل لاپاروسکوپی یک شیار کوچک (با طول 1 تا 1/5 سانتی متر در  کشاله ران جانور ایجاد شده و بوسیله یک اسکوپ که به حفره داخلی بدن راه می یابد گنادها (تخم دان ها و بیضه ها) مورد بررسی قرار می گیرند. پس از آنکه جنسیت لاک پشت از روی شکل ظاهری گنادها تشخیص  داده شد، لوپ از بدن جانور خارج شده و شیار ایجاد شده بخیه می خورد و در  پایان جانور رهاسازی می شود. محل بخیه تنها طی چند روز جوش می خورد.

برای یافتن پاسخ این سوال، در پروژه ای به سرپرستی جناب آقای دکتر نیکولاس پیلچر، بنیانگذار و مدیر عامل بنیاد تحقیقات دریایی کشور مالزی، بیش از 300 لاک پشت سبز که از چراه گاه هایشان در اطراف جزیره قشم صید شده بودند با استفاده از عمل لاپاروسکوپی، که یک روش بی خطر برای تعیین جنسیت لاک پشت ها به شمار می آید، تعیین جنسیت شدند.

تحلیل اولیه نتایج این پژوهش نشان دادند اگرچه نسبت جنسی لاک پشت های سبز خلیج فارس کمی به سمت ماده ها متمایل است، اما باز هم به نسبت جنسی طبیعی 1:1 نزدیک می باشد. لذا به نظر می رسد لاک پشت های سبز توانسته اند خود را با دماهای بالای منطقه خلیج فارس سازگار نمایند. اما آیا خواهند توانست با روند فزاینده گرمایش جهانی عصر حاضر که اثرات آن بر روی محیط هم اکنون گرم خلیج فارس نسبت به سایر دریاهای جهان که به مراتب شدیدتر است نیز مقاومت کنند؟

  نوشته های وبلاگی در خصوص پروژه (برای مطالعه هر نوشته وبلاگی روی آن کلیک نمایید):

Sea Turtles. Family. Research. Iran. Amazing

Climate change: turtles in hot water

  یافته های علمی منتشر شده در خصوص پروژه (برای دریافت متن کامل هر مقاله از اینجا به ما پیام دهید):

Sea turtle sex ratios of turtles in a climate challenged environment, and what these might tell us